Πελματιαίο Αντανακλαστικό: Οι Λόγοι που το Παιδί Μπορεί να Περπατάει στις Μύτες και να μην Έχει Καλή Ισορροπία

Ο καθένας ας φανταστεί για μια στιγμή πως θα ήταν να νιώθει ενόχληση ή ακόμη και πόνο κάθε φορά που χτυπάει τα πόδια στο έδαφος. Η πίεση που νιώθει σε κάθε βήμα δημιουργεί αμέσως δυσφορία και αστάθεια καθώς κατεβαίνει τι σκάλες, διασχίζει τρέχοντας το δωμάτιο ή σκαρφαλώνει σ’ έναν λόφο. Μπορεί να νιώθει λίγο σαν κλόουν με τα παπούτσια που είναι τεράστια για τα πόδια του καθώς και να σκοντάφτει, παραπατά, χάνει την ισορροπία του ή ακόμα και να πέφτει.

Ή μπορεί να νιώθει πως παίζει την «καυτή πατάτα» με κάθε βήμα που κάνει. Αποφεύγει να βάλει πίεση στο έδαφος με τα πόδια του για να ανακουφίσει τις φτέρνες του, τα δάχτυλα του και τους αστραγάλους των ποδιών από οποιαδήποτε ενόχληση. Ακόμα κι αν το μυαλό λέει στα πόδια να περπατήσουν φυσιολογικά όπως οι υπόλοιποι, τα πόδια απλά δε θέλουν να συνεργαστούν.

Ο καθένας τώρα ας φανταστεί ένα παιδί να προσπαθεί να τελειοποιήσει το περπάτημα του καθώς παίζει στην παιδική χαρά ή συμμετέχει σε μια τάξη γυμναστικής με τις ίδιες δυσκολίες. Ένα παιδί που βρίσκει άβολο το να βάλει τα πόδια του στο έδαφος, παλεύει με την ισορροπία όταν στέκεται όρθιο ή περπατά αδέξια (πιθανώς στα δάχτυλά του) μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι διατηρούνται πρωτόγονα αντανακλαστικά.

Επειδή κάθε παιδί γεννιέται με πρωτόγονα αντανακλαστικά, που είναι αναγκαία για την ανάπτυξή του μέχρι ένα σημαντικό ηλικιακό σημείο, μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό πότε διατηρεί ένα αντανακλαστικό που θα έπρεπε να εξαφανιστεί μόλις αναπτύσσονται πλήρως και δύσκολο να κατανοηθεί η διαφορά μεταξύ τους. Πολλές φορές ένα πρωτόγονο αντανακλαστικό συνυπάρχει με ένα άλλο, ιδιαίτερα τον πρώτο χρόνο της ζωής. Για παράδειγμα, η σχέση ανάμεσα στο Πελματιαίο και το αντανακλαστικό Babinski ξεκινά όταν το παιδί έρχεται στη ζωή.

Κάθε ένα από τα δύο αντανακλαστικά είναι παρόντα στη γέννηση και ανταποκρίνονται στην πίεση και στο ερέθισμα των ποδιών. Εάν στο παιδί παραμένει ένα από αυτά τα αντανακλαστικά ή και τα δύο, μπορεί να είναι η αιτία για το περπάτημα στις μύτες ή για το ότι είναι αδέξιο, χωρίς καλή ισορροπία και χωρίς καλό συντονισμό.

Πριν καθοριστεί εάν το παιδί έχει παραμείνει ή στο Πελματιαίο αντανακλαστικό ή στο αντανακλαστικό Babinski, είναι σημαντικό να γίνει γνωστό για τι είναι υπεύθυνο το καθένα και πως μπορούν να επηρεάσουν στη μάθηση του παιδιού καθώς μεγαλώνει.

Τι είναι το Πελματιαίο Αντανακλαστικό;

Το Πελματιαίο Αντανακλαστικό είναι παρόμοιο με το Παλμικό αντανακλαστικό. Καθώς το χέρι (Παλμικό) ανοίγει όταν χτυπάμε την πίσω πλευρά της παλάμης του μωρού, το πόδι τεντώνεται ή καμπυλώνει όταν χτυπάμε ή πιέζουμε το πέλμα του ποδιού από το μωρό (Πελματιαίο). Το Πελματιαίο αντανακλαστικό εμφανίζεται γύρω στις 11 εβδομάδες που το μωρό είναι στη μήτρα, είναι παρόν στη γέννηση και συνήθως εξαφανίζεται ή παραμένει αδρανής μέχρι τα πρώτα γενέθλια του μωρού.

Όταν το παιδί είναι μωρό, μπορεί να παρατηρηθεί ότι το Πελματιαίο αντανακλαστικό προκαλεί αυθόρμητο τίναγμα των δαχτύλων και το ποδιού. Για παράδειγμα, εάν το μωρό κάθεται σ’ ένα καροτσάκι ή σε μια καρέκλα, μπορεί να τεντώσει τα πόδια του από μόνο του ως αντανακλαστικό χωρίς κάποιος να τα αγγίξει ή να τα πιέσει. Αυτή η συνεχόμενη εξάσκηση θεωρείται πως βοηθά στην ανάπτυξη των κινητικών διόδων και συνδέσεων του εγκεφάλου, τα οποία χρησιμοποιούνται για κινητικό σχεδιασμό και τον τρόπο με τον οποίο το παιδί μαθαίνει στο σχολείο (Goddard, 2009).

Τι είναι το Αντανακλαστικό του Babinski;

Το αντανακλαστικό του Babinski είναι επίσης παρόν στη γέννα και ξεκινάει να εξαφανίζεται όταν το παιδί γίνει ενός έτους. Γίνεται φανερό όταν χτυπάμε το εξωτερικό πέλμα του ποδιού του μωρού από τα δάχτυλα μέχρι τη φτέρνα. Το μεγάλο δάχτυλο υπερεκτείνεται προς τα πάνω ενώ τα υπόλοιπα δάχτυλα στρέφονται προς τα έξω. Το αντανακλαστικό Babinski θεωρείται πως είναι συγγενικό αντανακλαστικό με το Πελματιαίο. Και τα δύο ξεκινούν την εξάσκηση στα πόδια του μωρού και δημιουργούν νευρολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου. Αυτό το αντανακλαστικό βοηθά επίσης το μωρό στο μπουσούλημα (το να πιέζει τα δάχτυλα στο έδαφος για να κινηθεί προς τα μπροστά).

Αυτό που είναι ενδιαφέρον για το αντανακλαστικό του Babinski είναι ότι καθορίζει την επάρκεια του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα είναι επίσης συνδεδεμένο με το αισθητηριακό σύστημα, το αιθουσαίο, το ιδιοδεκτικό και το οπτικό σύστημα. Αν το αντανακλαστικό του Babinski παραμένει, αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που παιδί έχει δυσκολίες με όλα αυτά τα συστήματα και δείχνει σημάδια κακής ισορροπίας, συντονισμού εντοπισμού, συντονισμό χέρι-μάτι, αισθητηριακής ευαισθησίας και άλλων δυσκολιών στην τάξη.

Πως σχετίζονται αυτά τα αντανακλαστικά με την ισορροπία;

Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί με αυτά τα ασυνείδητα αντανακλαστικά του περιβάλλοντος που είναι αναγκαία για ένα βρέφος. Ωστόσο, δεν πρέπει τα πρωτόγονα αντανακλαστικά να παραμένουν σε μεγαλύτερες ηλικίες των παιδιών. Το να παραμένει το Πελματιαίο αντανακλαστικό μπορεί να περιορίσει την ικανότητα του παιδιού να αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον του και να δημιουργήσει την αισθητηριακή ιεραρχία που είναι σημαντική για τη μάθηση.

Δουλεύοντας αυτά τα δύο συγκεκριμένα αντανακλαστικά, το Πελματιαίο και το Babinski, και τα δύο μπορούν να επηρεάσουν την ισορροπία και το περπάτημα του παιδιού. Υπάρχει ένα μονοπάτι νευρώνων που ξεκινάει από τα πόδια και φτάνει μέχρι τον φλοιό και πίσω στο σώμα.

Γιατί χρειάζονται αυτά τα δύο αντανακλαστικά και τι συμβαίνει εάν παραμείνουν όταν το παιδί μεγαλώσει;

Η επέκταση των δαχτύλων στο αντανακλαστικό του Babinski συμβαίνει εξαιτίας της ανωριμότητας. Η ωρίμανση γίνεται σε πολύ δομημένη αλληλουχία ξεκινώντας με το κεφάλι, τα χέρια και ακολουθείται από το σώμα και μετά τα πόδια. Επειδή αυτή η διαδικασία ωρίμασης χρειάζεται παραπάνω για να αναπτυχθεί στα πόδια, το αντανακλαστικό του Babinski βαθμιαία δίνει τη θέση του στο Πελματιαίο και τα δάχτυλα τεντώνονται με την πίεση που δίνεται στο πόδι.

Το Πελματιαίο αντανακλαστικό είναι παρών πριν από το Babinski, αλλά εκδηλώνεται πιο συχνά. Αν αυτά τα αντανακλαστικά συνεχίσουν και σε μεγαλύτερη ηλικία, οι πιέσεις που εφαρμόζονται στα πόδια όταν εκτελούνται κινήσεις όπως το τρέξιμο, το περπάτημα ή το σκαρφάλωμα θα επηρεαστούν και θα δημιουργήσουν τεράστια ενόχληση στο πόδι. Αυτό μπορεί να καταλήξει σε αλλαγή θέσης των ποδιών και τοποθέτησης στο έδαφος.

Αν το παιδί παραμένει στο Πελματιαίο ή στο Babinski αντανακλαστικό, υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορούν να παρατηρηθούν:

• Περπατάει στις μύτες
• Δυσκολίες στο ιδιοδεκτικό και αιθουσαίο σύστημα
• Επηρεάζονται οι μύες στο πίσω μέρος του ποδιού, μεταβάλλοντας το βάδισμα
• Προβλήματα με την ισορροπία
• Βαρυτική ανασφάλεια (να μην νιώθουν ασφαλείς με την αίσθηση της ευστάθειας)
• Δυσκολίες με το αιθουσαίο, το οπτικό και το αισθητηριακό σύστημα

Πως καταργείται το πελματιαίο αντανακλαστικό;

Εάν ένα παιδί ή ένας μαθητής έχει δείξει πως έχει ακόμα το Πελματιαίο αντανακλαστικό ή το πρωτόγονο Babinski αντανακλαστικό, τότε το παιδί μπορεί να συνεχίσει να δείχνει σημάδια όπως το να περπατά στα δάχτυλα, να μην έχει καλή ισορροπία και συντονισμό και υπανάπτυκτο αιθουσαίο και ιδιοδεκτικό σύστημα.

Καθώς παρακολουθείται η ανάπτυξη του παιδιού, μπορεί να παρατηρηθούν δυσκολίες με το αισθητηριακό, ακουστικό, αιθουσαίο ή οπτικό σύστημα, τα οποία αποτρέπουν από την πλήρη ανάπτυξη και χρειάζονται ασκήσεις για να βοηθήσουν τη συμπεριφορά μάθησης, την προσοχή και τη συγκέντρωση και το να κινούνται νευρικά στην τάξη.

Μπορεί να παρατηρηθούν επίσης καθυστερήσεις στην μάθηση του παιδιού ή επιδράσεις που μπορεί να προκαλέσουν περπάτημα στα δάχτυλα, το να βρέχει το κρεβάτι του, κακή ισορροπία και συντονισμό, υπανάπτυκτο αιθουσαίο και ιδιοδεκτικό σύστημα και δυσκολίες με τον κινητικό σχεδιασμό. Αν το παιδί παλεύει με κάποια από αυτές τις δυσκολίες, θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη πως το νευρικό σύστημα είναι υπανάπτυκτο.

Πηγή: ilslearningcorner.com

ΛΟΓΟΜΑΓΙΚΑ – Εργαστήρι Λογοθεραπείας στη Λάρισα

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη γραμματεία μας στο 2410 533 049 ή να συμπληρώσετε την φόρμα επικοινωνίας για να σας εξυπηρετήσουμε.